Jacht op misleidende en manipulatieve cookiebanners die niet voldoen aan de AVG

De Europese gegevensbeschermingsorganisatie Noyb is met een grootschalige campagne begonnen tegen irritante misleidende en manipulatieve cookiebanners die niet voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Maandag 1 augustus 2021 heeft de vereniging ongeveer 560 klachtenbrieven gestuurd naar bedrijven in Europa en de VS die, volgens de beoordeling van Noyb, misleidende cookiebanners gebruiken om toestemming af te dwingen voor het traceren van gegevens.

Met behulp van cookies kunnen gebruikersprofielen worden aangemaakt waaruit vergaande conclusies kunnen worden getrokken over surfgedrag, voorkeuren en leefgewoonten. Deze kennis wordt bijvoorbeeld gebruikt voor gepersonaliseerde reclame.

De vereniging Noyb is opgericht door de Oostenrijkse gegevensbeschermingsactivist Max Schrems. Hij wijst er op dat de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR) voorschrijft dat gebruikers een duidelijke “ja of nee”-keuze moet worden voorgelegd. Vaak proberen aanbieders dit met trucs te omzeilen. Vervelende cookiebanners maken het juist uiterst ingewikkeld om op iets anders dan de “Accepteren”-knop te klikken.

Noyb heeft software ontwikkeld die verschillende soorten illegale cookiebanners kan detecteren en automatisch klachten kan genereren. Na te zijn begonnen met ongeveer 560 belangrijke websites – waaronder de Amerikaanse internetbedrijven Facebook, Google en Twitter – is de vereniging van plan om tot 10 000 van de meest bezochte websites in Europa onder de loep te nemen.

Alvorens formele klachten bij de bevoegde gegevensbeschermingsautoriteiten worden ingediend, zal Noyb de betrokken bedrijven elk een maand de tijd geven om hun cookiebanners aan de wettelijke vereisten aan te passen. Als een bedrijf zijn instellingen niet binnen een maand wijzigt, dient Noyb de klacht in bij de bevoegde autoriteit, die een boete van maximaal 20 miljoen euro kan opleggen.

In tegenstelling tot sommige waarschuwingsverenigingen wil Noyb echter zelf geen geld verdienen aan de golf van klachten. “We doen dit pro bono zonder winstoogmerk.”

Het project wordt gefinancierd uit de algemene begroting van de Noyb, die voor een groot deel steunt op ongeveer 4000 leden uit heel Europa.