Alle persoonsgegevens van leerlingen komen onder één nieuwe wettelijke regeling.

De gegevens van leerlingen kunnen gemakkelijker en flexibeler gebruikt worden door het ministerie, onderwijsinstellingen, gemeente en mogelijke andere belanghebbenden. De Tweede Kamer is hier mee akkoord gegaan.

Alle gegevens in de bestaande leerlingregistratiesystemen komen met dit wetsvoorstel (toelichting) van minister Van Engelshoven (D66) onder één wettelijke regeling te vallen.

Het gaat om de gegevens van het basisregister onderwijs (BRON), het meldingsregister relatief verzuim, het diplomaregister en het register vrijstellingen en vervangende leerplicht.

Al deze gegevens worden door Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) beheerd.

De gegevens worden in principe alleen juridisch samengevoegd.

Technische worden de registratiessystemen met dit wetsvoorstel niet veranderd.

Door het samenbrengen van de gegevens van leerlingen in één wet ontstaat volgens de minister meer overzicht over welke gegevens beschikbaar zijn en kunnen gegevens eenvoudiger worden hergebruikt.

De gegevens worden onder andere gebruikt door het ministerie en de onderwijsinstellingen maar ook door gemeente voor het handhaven van de leerplicht en bijvoorbeeld als onderdeel van het bieden van (jeugd)zorg aan haar inwoners.

Glijdende schaal

Volgens de minister verandert er voor de privacy van leerlingen en studenten nauwelijks iets, omdat de systemen alleen juridisch worden samengevoegd.

Aan de andere kant dient de minister dit wetsvoorstel juist in om de gegevens beter toegankelijk te maken zodat ze eenvoudiger kunnen worden gebruikt.

De Autoriteit Persoonsgegevens oordeelt (pdf) dat er wel degelijk impact op de privacy kan zijn.

De toezichthouder constateert dat het bij elkaar brengen van gegevens in één wettelijke regeling tot “een completer beeld van de onderwijsdeelnemers” leidt dat daardoor “juist een grotere inbreuk op de persoonlijke levenssfeer kan opleveren”.

Ook zijn de de wetsartikelen over het gebruik van gegevens volgens de autoriteit onnodig ruim geformuleerd.

De toezichthouder vreest een glijdende schaal doordat “de kans toeneemt dat de persoonsgegevens voor andere doelen zullen worden gebruikt dan oorspronkelijk was bedoeld”.

De bundeling van de registerwetgeving heeft volgens de Autoriteit Gegevensbescherming naar verwachting de volgende effecten:

 

Ten eerste wordt meegenomen de beschikbaarstelling van diplomagegevens van het erkende niet bekostigde voortgezet onderwijs (VO), middelbaar beroepsonderwijs (MBO), voortgezet algemeen volwassenonderwijs (VAVO) en hoger onderwijs (HO).

In het diplomaregister zijn de diplomagegevens van het bekostigde onderwijs al opgenomen.

Voor het bekostigde en niet bekostigde onderwijs gelden dezelfde overwegingen voor het beschikbaar stellen van diplomagegevens vanuit het register:

• bijdrage aan fraudebestrijding; helderheid over wat erkende diploma’s zijn
• lastenverlichting voor (toekomstige) diplomabezitters, onderwijsinstellingen, alsmede indirect voor potentiële werkgevers en overheidsinstanties
• voorziening voor de diplomabezitter (bewijs behaalde diploma) in geval van verlies of diefstel van een diploma.

Het tweede andere onderwerp dat wordt meegenomen in het wetsvoorstel is de uitbreiding van de gegevenslevering uit het basisregistratie personen (BRP) aan onderwijsinstellingen in het VO, MBO en VAVO met de geboorteplaats van de onderwijsdeelnemer, ten behoeve van de vermelding op het diploma.

De gegevens ‘naam’ en ‘geboortedatum’ worden momenteel al door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) aan de onderwijsinstelling geleverd.

Minister bepaalt

In het wetsvoorstel is de mogelijkheid opgenomen dat de minister zelfstandig bepaalt welke gegevens verzameld mogen worden en met wie die gedeeld mogen worden.

Tot op heden zijn de gegevens die verzameld worden wettelijk vastgelegd en kan dat niet zomaar worden aangepast.

Ook wie toegang tot de gegevens heeft is wettelijk verankerd.

Met deze nieuwe wet kan de minister dat op elk moment zelfstandig aanpassen als zij dat nodig acht.

Wel heeft de Tweede Kamer vandaag ook twee wijzigingen van SP en GroenLinks aangenomen waarmee wordt voorgeschreven dat de minister de Tweede Kamer vier weken van te voren over aanpassingen op de hoogte moet brengen.

Het gaat dan om aanpassingen met betrekking tot welke gegevens worden gedeeld en met welke derde partijen dat gebeurt.

De Kamer kan dan in die vier weken eventueel nog in actie komen.

Over eventuele wijzigingen in welke gegevens worden verzameld, hoeft de Kamer niet van te voren te worden geïnformeerd.

Het wetsvoorstel gaat nu naar de Eerste Kamer.