Privacy First fel tegen iedere Corona surveillance app

Privacy First schrijft in een opiniestuk in de Telegraaf “fel tegen iedere Corona surveillance-app te zijn en al zeker tegen een die het medisch beroepsgeheim ondermijnt.”

“Een mobiel EPD (elektronisch patiëntendossier) waarin iedere burger een potentiele verdachte is en tevens en masse alle bewegingen worden nagegaan, levert in onze ogen schijnverdenkingen en -zekerheden op, verdachtmakingen, stigmatisering en zelfcensuur”, schrijft Privacy First. “Dit vormt een enorme inbreuk op ieders bewegingsvrijheid, om nog maar niet te spreken van datalekken en hacking.”

Stichting Privacy First is opgericht in 2008. Het statutaire doel van Privacy First luidt als volgt: Het behouden en bevorderen van het recht op privacy, alsmede de persoonlijke vrijheid van leefomgeving, op welke wijze dan ook, onder meer door het in rechte optreden voor alle burgers in Nederland ter bescherming van dit algemene belang; en het verrichten van al hetgeen met voornoemd doel in de ruimste zin verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.

Tevens zal het volgens Privacy First niet bij deze app blijven. “Er zijn meer (toekomstige) ziekten en gedrag in kaart te brengen. En waarom dan niet meteen het hele dossier, gekoppeld aan triage? De geschiedenis leert dat dit soort maatregelen nooit worden teruggedraaid en alleen maar worden uitgebreid.”

“In ons rechtssysteem is het heel simpel”, zegt Privacy First. “We gaan uit van legitieme doelbinding, oftewel: wat is het probleem, wat is het doel en hoe kunnen we dit bereiken?”

“De eerste vraag kunnen we al niet beantwoorden; we meten namelijk vrijwel niet. De bevolking wordt dagelijks angst aangejaagd op basis van zeer selectieve cijfers inzake intensivecare-opnames en sterfgevallen. De totale besmette populatie is onbekend en het aantal mensen dat geneest wordt niet gerapporteerd.”

“Wat we hier zien is een crisis aangejaagd door emotie bij gebrek aan cijfers. En dan is een app de oplossing? Waarvoor precies?”

Naast doelbinding zijn volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) noodzaak en proportionaliteit (is er een redelijke verhouding tussen het middel en het doel?) cruciaal. “In deze crisis is het grootste probleem een capaciteitsprobleem in de gezondheidszorg. Dan lijkt me duidelijk waar de aandacht naartoe moet gaan: capaciteitsuitbreiding met man en macht”, stelt voorzitter Bas Filippini,
van Privacy First.

“Mensen, ic-bedden, mondkapjes, kleding, beademingsapparatuur et cetera. En natuurlijk testcapaciteit voor de gehele bevolking, zowel op infectie als op antilichamen. Zo komen we tot feiten en het vaststellen van het echte probleem. Volgens de laatste schattingen heeft 95% van onze bevolking helemaal niets en die zou nu continu met een app gecontroleerd moeten worden?”

Een ander vereiste in de AVG is subsidiariteit: wat zijn de alternatieve oplossingen voor een dergelijke horror-app, die alleen maar leidt tot meer angst en wantrouwen? Welke privacyvriendelijke alternatieven zijn er?

“Onze overheid krijgt nu vanuit vertrouwen zes weken de tijd om zijn zaakjes op orde te krijgen en de burger heeft daarom het recht om iets terug te krijgen. Welke behandelmethoden en testmiddelen zijn reeds voorhanden die de burger weer vertrouwen kunnen geven?”, zegt Filippini.

“Alle opties dienen te worden onderbouwd met cijfers. En testen kan gewoon via ons huidige gezondheidssysteem, dus via de huisarts. Niks nieuws onder de zon. Indien iemand besmet getest wordt, kan die in overleg met de huisarts of wellicht de GGD zelf actie ondernemen. Via dezelfde huisarts kan een burger natuurlijk altijd op basis van vrijwilligheid medische gegevens delen (eventueel via een privacyvriendelijke app) om anderen te helpen in het vinden van de beste behandelmethode. Uit onze analyse blijkt echter dat anonieme apps vrijwel onmogelijk zijn.”

De conclusie van de voorzitter van Privacy First: “Dus fix the fundamentals, test en los het echte probleem op in plaats van apps te bouwen. Dan kunnen we op 28 april weer aan het werk en applaudiseren voor alle ondernemende Nederlanders die deze operatie uiteindelijk financieren.”

Gepubliceerd in de zaterdageditie van De Telegraaf, 11 april 2020: https://www.telegraaf.nl/watuzegt/805422902/de-kwestie-zijn-corona-apps-een-zegen-of-een-vloek.