Identiteitsfraude door selfie op Instagram met pas behaald rijbewijs
Je hebt net je rijbewijs behaald. Bent trots als een pauw. Wat doe je dan als jongere in deze moderne tijd? Precies! Dan schreeuw je het trots van de daken met een selfie op Instagram.
Maar dat blijkt niet zo handig. Door de selfie wordt je BSN nummer over het internet verspreid. Cybercriminelen maken daar dankbaar gebruik van. Voor identiteitsfraude.
Op het darkweb verkopen criminelen volgens RTL Nieuws selfies waarop Nederlandse jongeren met hun net behaalde rijbewijs met BSN te zien zijn.
Identiteitsfraude is een flink groeiende vorm van online criminaliteit waarvan het aantal slachtoffers elk jaar verdubbelt.
In de afgelopen maanden hebben meer dan vijftig jongeren een selfie met hun rijbewijs op Instagram geplaatst. Het gaat hoogstwaarschijnlijk om honderden potentiële slachtoffers, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
#geslaagd
Jongeren plaatsen de selfie om te laten zien dat ze zijn geslaagd voor hun rijexamen, met het rijbewijs als bewijs.
De foto’s worden veelal getagd met woorden als #rijbewijs, #geslaagd of #rijbewijsgehaald, waardoor ze voor kwaadwillenden gemakkelijk te vinden zijn.
Instagram ondersteunt al jaren foto’s in hoge kwaliteit. De gegevens op het rijbewijs zijn daardoor vaak goed leesbaar.
Op online zwarte markten op het darkweb, het verborgen gedeelte van het internet waar onder andere drugs, wapens en kinderporno worden verhandeld, bieden criminelen deze selfies te koop aan. De prijzen variëren tussen de 50 en 80 euro voor een pakket met enkele tientallen selfies. Een rijbewijsselfie wordt gemiddeld voor zo’n 2,50 euro per stuk doorverkocht.
Identiteitsfraude
De rijbewijsselfies duiken met name op bij Marktplaatsfraude. De crimineel biedt onder de naam van het slachtoffer bijvoorbeeld een smartphone aan. Om het vertrouwen van de koper te winnen, wordt een selfie met identiteitsbewijs opgestuurd.
Zodra de koper betaalt, verdwijnt de crimineel met het geld, en de persoon op de selfie wordt vervolgens als oplichter bestempeld en aan de publieke schandpaal genageld.
Marktplaats en andere handelswebsites zijn populaire platformen voor identiteitsfraude, zegt het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI).
Zo vragen criminelen verkopers van producten om hun identiteit te bevestigen voordat ze de betaling overschrijven.
Nadat de verkoper een foto van zijn identiteitsbewijs heeft opgestuurd, verdwijnt de crimineel en sluit vervolgens een duur telefoonabonnement of naam van het slachtoffer af.
Het gaat jaarlijks om vele honderden gevallen van deze vorm van oplichting, en dat aantal blijft maar groeien, zo stelt het CMI.
Kopie rijbewijs
De Haarlemse Wilfred trapte in de Marktplaatstruc, vertelt hij tegen RTL Nieuws. Hij bood voor 35 euro de schoenen van zijn vrouw te koop aan, en een geïnteresseerde koper wilde ze wel overnemen. Of hij even zijn rijbewijs kon opsturen, want de koper had wat vervelende ervaringen gehad en wilde zeker weten dat Wilfred de schoenen op zou sturen. Hij stemde in.
Snel daarna werd er een telefoonabonnement op zijn naam afgesloten.
‘Het kan me niets schelen’
RTL Nieuws heeft de 53 mensen van wie hun rijbewijsselfie op Instagram te vinden is, geïnformeerd over de gevaren. Een deel verwijderde daarop hun selfie, zoals studente Lara: “Hier had ik helemaal niet over nagedacht, dankjewel”, stuurde ze in een privébericht.
Sommigen lijken echter niet bang te zijn voor eventuele identiteitsdiefstal: “Het kan me echt niets schelen”, zegt studente Julia desgevraagd. Het overgrote deel van de gecontacteerde mensen heeft na een maand nog niet gereageerd.
KopieID
Volgens het CMI worden steeds meer zaken online gedaan en vindt er minder identificatie in persoon plaats aan de balie: “Hierdoor is het makkelijker je voor te doen als een ander.”
Op die manier lukt het criminelen om bijvoorbeeld telefoonabonnementen of bankrekeningen op iemand anders naam te openen. Ook worden identiteitsbewijzen veelvuldig gebruikt om anderen op te lichten, waarschuwt het CMI.
Het CMI raadt mensen aan om geen kopie van een identiteitsbewijs aan particulieren te geven, en alleen aan organisaties met een wettelijke taak, zoals je bank of werkgever. Moet je toch een kopie van je identiteitsbewijs geven, bijvoorbeeld als je een auto wil huren? Dan kun je de app KopieIDgebruiken om een veilige kopie van je rijbewijs, identiteitsbewijs of paspoort te maken. En tot slot: zet nooit een foto of selfie van identiteitsbewijs op sociale media.
